Słownik przemysłowy #51: Stal Hadfielda

Kraty więzienne, aby spełniały swoją rolę muszą być odporne na ścieranie. Dlatego przy produkcji tego typu materiałów warto zastosować stal, która będzie charakteryzować się takimi właściwościami.

Nazwa stali Hadfielda pochodzi od nazwiska angielskiego metalurga. To właśnie Robert Hadfield  w 1882 r. odkrył ten rodzaj stali. Metal w swoim składzie zawiera ok. 12-13 % manganu (stąd możemy także spotkać się z określeniem „stal manganowa”) oraz 1,1-1,3% węgla.

Podstawową korzyścią zastosowania stali Hadfielda jest fakt, że podczas obróbki tego surowca zwiększa się jego twardość. Dlaczego tak się dzieje? Po wpływem zgniotu tworzą się w niej tzw. mikrobliźniaki w austenicie manganowym. Wtedy twardość tego rodzaju stali może wynosić nawet 500 HB.

Stal manganowa posiada także dobre parametry ciągliwości oraz zdolność do znoszenia obciążeń dynamicznych. Z drugiej jednak strony jest to trudnoobrabialny rodzaj stali. Jedną z możliwości obróbki jest nagrzanie do temperatury powyżej 500 stopni Celsjusza, a następnie oziębienie.

Ze względu na swoje właściwości, stal Hadfielda jest często używana przy produkcji materiałów, które są narażone na ścieranie przy dużych naciskach. Ze stali manganowej korzystają, m.in. producenci koszy i chwytarek koparkowych, szczęk do łamania kamienia, czy gąsienic ciągników. Stal Hadfielda może być także stosowana podczas powstawania krzyżownika tramwajowego czy wspomnianych krat więziennych (możemy także spotkać się z nazwą „stal więzienna”).

Stal Hadfielda jest także wykorzystywana w branży kolejowej, np. przy produkcji rozjazdów kolejowych. Proces powstawania tego produktu możecie zobaczyć w jednym z odcinków programu „Fabryki w Polsce”, który nagraliśmy w firmie Track Trec.