Dokładnie 95 lat temu powstały Państwowe Zakłady Lotnicze. To przedsiębiorstwo, które posiada w swoim portfolio wiele utworzonych polskich konstrukcji. Czy 21 grudnia 1927 r. to początek polskiej produkcji lotniczej?
![Lotnisko mokotowskie (1937). Fot. Wikipedia, domena publiczna](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_300,h_216/https://fabrykiwpolsce.pl/wp-content/uploads/2022/12/PoleMokotowskie_HistoriaPolski_str.270-300x216.jpg)
Lotnisko mokotowskie (1937). Fot. Wikipedia, domena publiczna
Moment uruchomienia polskiego przemysłu lotniczego miał miejsce znacznie wcześniej. Bowiem już w listopadzie 1918 r., kilkanaście dni po odzyskaniu niepodległości, powstały Centralne Warsztaty Lotnicze. Mieściły się one na Lotnisku Mokotowskim przy ul. Puławskiej 2a.
W początkowym okresie swojej działalności zajmowano się głównie remontami samolotów oraz silników. Dopiero w kolejnych latach zaczęto tworzyć konstrukcje. Początkowo głównie na zagranicznych licencjach, w ten sposób w CWL wyprodukowano SPAD 61 oraz Hanriot H-28, oba na licencji francuskiej.
Jednak wciągu kolejnych lat udało się wyprodukować całkowicie polską konstrukcję. D-1 Cykacz – taką nazwę nosił samolot dwupłatowy, jednomiejscowy zaprojektowany przez Jerzego Dąbrowskiego i wyprodukowany w CWL. W kolejnych latach zaczęły powstawać kolejne konstrukcje.
Powstanie PZL
![Polski lekki bombowiec PZL Karaś. Samolot był produkowany w PZL. Fot. Wikiepdia, domena publiczna](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_300,h_135/https://fabrykiwpolsce.pl/wp-content/uploads/2022/12/Pzl23_karas-300x135.jpg)
Polski lekki bombowiec PZL Karaś. Samolot był produkowany w PZL. Fot. Wikiepdia, domena publiczna
21 grudnia 1927 r. Rada Ministrów wydała rozporządzenie o przekształceniu Centralnych Warsztatów Lotniczych w Państwowe Zakłady Lotnicze. To była akcja związana z reorganizacją zarządzania przemysłem zbrojeniowym. W ten sposób powstała także Państwowa Fabryka Broni w Radomiu czy Państwowa Fabryka Amunicji w Skarżysku.
Od samego początku w fabrykach PZL tworzono konstrukcje bojowe. Podjęto decyzję o zbudowaniu prototypów m.in. samolotów myśliwskich czy bombowych.
Specjalistyczny portal SamolotyPolskie.pl tak opisuje prace nad utworzeniem polskich myśliwców: – Samolot myśliwski PZL P-1, oblatany we wrześniu 1929 r., miał oryginalny mewi płat, zwany za granicą płatem polskim. Konstrukcja Zygmunta Puławskiego wzbudziła zainteresowanie w całym świecie i rozsławiła wytwórnię PZL. Puławski chciał w swych samolotach stosować silniki rzędowe o układzie V, ze względu na ich mniejszy przekrój czołowy, a w związku z tym lepszą widoczność z kabiny i lepsze kształty aerodynamiczne kadłuba. Wyrazem tej koncepcji był PZL P-1 oraz jego rozwiniecie PZL P-8 (z 1931 r.) – czytamy na łamach portalu SamolotyPolskie.pl
Nie tylko stolica
Choć główna siedziba PZL mieściła się w Warszawie, to jeszcze przed wybuchem II wojny światowej udało się utworzyć fabryki lotnicze PZL w Mielcu oraz Rzeszowie.
Co ciekawe nadal istnieją firmy, które posługują się skrótem PZL. W Mielcu funkcjonuje spółka Polskie Zakłady Lotnicze (firma zależna od amerykańskiego Lockheed Martin Helicopter Company), gdzie konstruowane są m.in. samoloty pasażerskie i transportowe. Mielecka fabryka dostarcza także podzespoły do myśliwców F-16.
Z kolei w Kaliszu nadal działa Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Kalisz”, gdzie produkowane są silniki lotnicze.
—
Jeśli jesteście ciekawi, w jaki sposób obecnie odbywa się produkcja samolotowych części, to zapraszamy Was na wycieczkę po zakładach WSK. U góry strony zobaczycie odcinek programu „Fabryki w Polsce”, który nagraliśmy w różnych działach fabryki części lotniczych.
Podobne artykuły
![Polska akcjonariuszem Airbusa](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_480,h_360/https://fabrykiwpolsce.pl/wp-content/uploads/2024/06/Airbus-480x360.jpg)
Polska może zostać akcjonariuszem Airbusa
lip 01, 2024![Boeing 787 Dreamliner Polskich Linii Lotniczych LOT. Fot. CC BY-SA 2.0, BriYYZ](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_480,h_360/https://fabrykiwpolsce.pl/wp-content/uploads/2023/09/1280px-LOT_Polish_Airlines_Boeing_787-8_SP-LRF_1_14430146015-480x360.jpg)
Ważna inwestycja lotnicza w Rzeszowie
wrz 22, 2023![Jelcz 043](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_480,h_360/https://fabrykiwpolsce.pl/wp-content/uploads/2023/03/Jelcz_043_in_Kielce-min-480x360.jpg)
#KalendariumPrzemysłowe: Powstanie fabryki w Jelczu
mar 28, 2023![Nysa 501-F. Fot. Artur Andrzej, CC BY-SA 3.0](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_480,h_360/https://fabrykiwpolsce.pl/wp-content/uploads/2023/02/Nysa_w_Gdansku-min-480x360.jpg)
Dodaj komentarz